سلام و خوش آمدید
به وب سایت سخت افزارسازان رسام، ارائه دهنده‌ی تخصصی ترین خدمات و فروش سخت افزار، تجهیزات ذخیره سازی و راهکارهای بکاپ گیری در ایران.
ما در رسام با تکیه بر تجربه‌ی چندین‌ساله در طراحی دیتاسنتر و پشتیبانی زیرساخت‌های سازمانی، مجموعه‌ای از خدمات حرفه‌ای شامل فروش، مشاوره، نصب و نگهداری تجهیزات ذخیره سازی، Tape Library، سرورها و سیستم های ذخیره سازی اطلاعات ارائه می‌دهیم.
و اما می رسیم به پیکر بندی اولیه تیپ لایبرری Tape Library که همچنان یکی از مطمئن‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌ها برای آرشیو و پشتیبان گیری بلند مدت داده‌ها هستند. اما نصب و راه‌اندازی اولیه این دستگاه‌ها نیازمند دقت، دانش فنی و رعایت اصولی مشخص است. در این مقاله، گام‌به‌گام نحوه پیکربندی tape library را بررسی می‌کنیم. چنانچه اطلاعات کافی در مورد ذخیره ساز tape ندارید پیشنهاد می کنیم مقاله تیپ لایبرری چیست را بخوانید تا بعد از خرید tape library در آماده سازی تا بکاپ گیری آن هم مشکلی نداشته باشید.
همچنین اگر به دنبال مقایسه یا آشنایی با سایر تجهیزات ذخیره سازی مبتنی بر نوار هستید، مقاله‌ی تیپ استوریج نیز می‌تواند در تصمیم گیری فنی به شما کمک کند.
در ادامه این مسیر با ما همراه باشید…
برای مشاوره رایگان با متخصصان رسام تماس بگیرید
گفت‌وگو در واتساپ
Tape Library چیست؟
Tape Library یا کتابخانه نوار مغناطیسی یکی از راهکارهای مهم در ذخیره سازی بلندمدت و بکاپ گیری سازمانی است. این سیستم از چندین نوار (Tape Cartridge) و یک یا چند درایو نواری تشکیل شده که توسط یک مکانیزم رباتیک کنترل می‌شوند. Tape Library با هدف خودکارسازی فرآیند بکاپ و آرشیو، امکان دسترسی سریع، قابل اعتماد و کم‌هزینه به حجم عظیمی از داده‌ها را فراهم می‌کند.
بر خلاف تصور رایج، فناوری مبتنی بر نوار هنوز یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین و امن‌ترین روش‌های ذخیره سازی داده در مقیاس انبوه است و در سازمان‌هایی مانند بانک‌ها، مراکز داده، و نهادهای دولتی به طور گسترده استفاده می‌شود.
اجزای اصلی Tape Library
- درایو نوار (Tape Drive): مسئول خواندن و نوشتن داده بر روی نوار.
- کارتریج نوار: رسانه‌ی فیزیکی ذخیره‌سازی داده.
- ربات یا مکانیسم جابه‌جایی: برای انتقال خودکار نوارها بین خشاب‌ها و درایوها.
- کنترلر و نرم‌افزار مدیریتی: جهت مدیریت صف‌های بکاپ، بررسی سلامت نوارها و زمان‌بندی عملیات.
مزایای استفاده از Tape Library در سازمان‌ها
با وجود رشد فناوری‌های ذخیره‌سازی ابری و دیسکی، Tape Library همچنان جایگاه ویژه‌ای دارد. برخی از مهم‌ترین مزایای آن عبارت‌اند از:
- ظرفیت بالا با هزینه پایین: نوارها نسبت به دیسک سخت یا SSD هزینه‌ی بسیار کمتری در هر ترابایت دارند.
- دوام و پایداری طولانی‌مدت: در شرایط مناسب، نوارها می‌توانند بیش از ۳۰ سال داده‌ها را بدون افت کیفیت نگه دارند.
- امنیت فیزیکی بالا: در مقایسه با سیستم‌های متصل به شبکه، Tape می‌تواند به‌صورت آفلاین نگهداری شود و از حملات سایبری و باج‌افزارها در امان بماند.
- مصرف انرژی کمتر: در حالت غیرفعال، Tape Library عملاً هیچ انرژی مصرفی ندارد.
- قابلیت توسعه آسان: افزودن خشاب‌ها یا درایوهای جدید به Tape Library به سادگی انجام می‌شود.
مقایسه Tape با روش‌های دیگر ذخیره‌سازی
| ویژگی | Tape Library | Disk Storage | Cloud Storage |
|---|---|---|---|
| هزینه | پایین | متوسط | بالا (در بلندمدت) |
| امنیت در برابر باج‌افزار | بسیار بالا | متوسط | وابسته به تنظیمات |
| نگهداری بلندمدت | عالی | محدود | وابسته به سرویس‌دهنده |
| سرعت دسترسی | پایین‌تر | سریع | متوسط |
| مقیاس‌پذیری | بسیار بالا | محدود | بالا |
پیکربندی Tape Library
۱. اتصال به زیرساخت شبکه و سرورها
پیکربندی Tape Library معمولاً از طریق اتصال SAS، Fibre Channel یا Ethernet (iSCSI) انجام می‌شود. در شبکه‌های سازمانی بزرگ، Tape Library به سرور بکاپ مرکزی متصل شده و از طریق نرم‌افزارهای مدیریتی کنترل می‌شود.
۲. نرم‌افزارهای مدیریت بکاپ
برای بهره‌برداری کامل از Tape Library، استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی ضروری است.
نرم‌افزارهایی مانند Veeam Backup & Replication، Symantec NetBackup، IBM Spectrum Protect و Commvault قابلیت تعریف استراتژی‌های پیشرفته‌ی بکاپ و بازیابی را فراهم می‌کنند.
۳. پیکربندی LTO و Slot Management
در پیکربندی حرفه‌ای Tape Library باید به نسخه‌ی فناوری LTO (Linear Tape-Open) توجه شود.
هر نسل LTO ظرفیت، سرعت و سازگاری متفاوتی دارد (برای مثال LTO-8 یا LTO-9).
مدیریت Slotها (محل قرارگیری نوارها) نیز نقش مهمی در بهینه‌سازی عملکرد دارد.
۴. رمزگذاری و کنترل دسترسی
برای اطمینان از امنیت داده‌ها، فعال‌سازی قابلیت Hardware Encryption (AES-256) و استفاده از role-based access control پیشنهاد می‌شود.
۵. استانداردها و گواهینامه‌ها در پیکربندی
پیش از آغاز فرایند پیکربندی tape library، اطمینان از سازگاری دستگاه با استانداردهای بین‌المللی اهمیت دارد. رعایت این استانداردها باعث می‌شود تنظیمات نرم افزاری و سخت افزاری به درستی عمل کرده و عملکرد سیستم در بلندمدت پایدار بماند.
- استاندارد LTO (Linear Tape-Open): چارچوب باز صنعتی برای فناوری نوار مغناطیسی با نسل‌های مختلف از LTO-5 تا LTO-9.
- استاندارد SNIA: تضمین سازگاری با زیرساخت‌های SAN و NAS.
- گواهی ISO 9001 و ISO 27001: کیفیت فرآیند و امنیت اطلاعات سازمانی.
- گواهی WORM و CE/FCC: حفاظت داده‌ها و انطباق با الزامات ایمنی جهانی.
این استانداردها تضمین می‌کنند که پیکربندی انجام‌شده با نرم‌افزار بکاپ و زیرساخت سازمان به بهترین شکل سازگار است و ریسک خطاهای فنی کاهش می‌یابد.
نحوه عملکرد Tape Library
گام اول: بررسی سخت افزار و اتصالات اولیه
قبل از هر چیز، باید از سلامت فیزیکی و سازگاری سخت افزار Tape Library با زیرساخت موجود سازمان اطمینان حاصل کنید. این گام پیش‌نیاز همه مراحل بعدی پیکربندی و بهره‌برداری است و در صورت نادیده گرفتن آن، ممکن است با اختلال‌های جدی در عملیات بکاپ و بازیابی مواجه شوید.
✅ اقدامات لازم:
- باز کردن دستگاه از بسته بندی و قرار دادن در رک مناسب (Rack-mounted)
- اتصال برق و بررسی روشن شدن اولیه دستگاه
- اتصال کابل SAS یا FC (Fiber Channel) به سرور یا سوئیچ SAN
- در صورت استفاده از شبکه، اتصال کابل شبکه برای دسترسی به پنل مدیریتی
گام دوم: دسترسی به پنل مدیریت دستگاه
اکثر tape library ها دارای یک رابط مدیریتی تحت وب (Web GUI) هستند.
✅ مراحل:
- اتصال لپ تاپ به پورت مدیریتی یا شبکه ی متصل به دستگاه
- تنظیم IP مناسب روی لپ تاپ (در رنج پیش‌فرض دستگاه)
- ورود به آدرس پنل مدیریت (مثلاً:
https://192.168.0.1) - وارد کردن اطلاعات پیش‌فرض (مانند admin / password)
- تنظیم IP ثابت برای مدیریت دستگاه در شبکه
گام سوم: شناسایی Tape Drive در سیستم عامل
پس از اتصال فیزیکی tape library به سرور فیزیکی، باید مطمئن شویم که tape drive و Library توسط سیستم عامل شناسایی شده باشند. که در هر کدام از سیستم های عامل ویندوز و لینوکس دستور متفاوتی به شرح زیر دارند.
✅ در سیستم عامل ویندوز:
- بررسی Device Manager > Tape drives
- نصب درایورهای مناسب (درایور LTO یا برند مربوطه)
✅ در سیستم عامل لینوکس:
- اجرای دستور
dmesg | grep -i tapeیاlsscsi - بررسی وجود /dev/stX و /dev/sgX برای شناسایی Tape و Changer
گام چهارم: نصب و تنظیم نرم افزار بکاپ
برای استفاده عملی و مؤثر از Tape Library، تنها اتصال فیزیکی دستگاه کافی نیست؛ بلکه باید یک نرم‌افزار بکاپ‌گیری و مدیریت Tape روی سرور نصب شود تا بتوان فرآیندهای پشتیبان‌گیری، بازیابی (Restore) و مدیریت نوارها (Media Management) را به‌صورت منظم و خودکار انجام داد.
این نرم‌افزارها وظیفه دارند که:
- ساختار بکاپ را تعریف کنند (چه فایل‌هایی، از کدام سرورها، در چه بازه زمانی)
- با Tape Library ارتباط برقرار کرده و نوار مناسب را برای نوشتن یا خواندن فراخوانی کنند
- اطلاعات مربوط به سلامت، عمر و موقعیت هر Tape را ذخیره و مدیریت کنند (Inventory)
- عملیات بازیابی اطلاعات را در صورت نیاز با دقت و سرعت انجام دهند
✅ نرم‌افزارهای متداول:
این نرم افزارها از جمله گزینه‌های حرفه‌ای و پرکاربرد هستند که با انواع Tape Libraryها و دستگاه tape سازگار بوده و امکاناتی نظیر رمزنگاری، فشرده سازی و زمان بندی خودکار بکاپ را نیز ارائه می دهند. بدون استفاده از این نرم افزارها، مدیریت دستی نوارها نه‌تنها دشوار و پرخطاست، بلکه نمی توان از ظرفیت و قابلیت های پیشرفته Tape Library به‌طور کامل بهره برداری کرد.
- IBM Spectrum Protect (TSM)
- Veritas NetBackup
- Veeam (در نسخه‌های پشتیبانی‌شده)
- Backup Exec
- Commvault
✅ اقدامات:
- نصب نرم افزار روی سرور
- افزودن Tape Library به کنسول نرم افزار
- تعریف Pool، Media Set و Job برای تست پشتیبان گیری
Job در نرم افزار بکاپ گیری، یک دستور زمان‌بندی‌شده یا دستی است که عملیات پشتیبان گیری، بازیابی یا تأیید صحت را اجرا می‌کند. Jobها معمولاً شامل تعریف منبع داده، مقصد (Tape یا Disk)، نوع بکاپ (Full, Incremental) و زمان اجرا هستند.
گام پنجم: تست خواندن و نوشتن روی Tape
پس از انجام تنظیمات اولیه، توصیه می‌شود یک Job تستی (آزمایشی) برای نوشتن و سپس خواندن اطلاعات روی نوار اجرا شود. این کار کمک می‌کند تا از صحت عملکرد Tape Drive، درستی ارتباط بین نرم‌افزار بکاپ و سخت افزار و سلامت نوارها اطمینان حاصل شود. معمولاً در این مرحله یک فایل کوچک یا مجموعه ای از داده‌های غیرحیاتی به‌صورت آزمایشی روی Tape نوشته شده و سپس عملیات Restore (بازیابی) برای همان داده‌ها انجام می‌گیرد. بررسی لاگ‌ها و سرعت انتقال نیز در این تست می‌تواند نشان‌دهنده وجود یا عدم وجود خطاهای احتمالی باشد.
✅ تست‌ها:
- Load کردن یک نوار (Tape Cartridge) به درایو
- نوشتن یک فایل تست
- انجام عملیات Restore
- بررسی لاگ‌ها برای خطاهای احتمالی
پیشنهادات فنی
- برای آرشیو طولانی مدت، از نوارهای با کیفیت LTO استفاده کنید (LTO-7 به بالا توصیه می‌شود).
- دوره‌ای نوارها را بررسی کنید (Health Check)
- حتماً از barcode روی نوارها استفاده شود تا ربات بتواند مدیریت خودکار انجام دهد.
- اگر Tape Library چند درایو دارد، آن‌ها را برای Parallel Write تنظیم کنید.
برندهای معتبر Tape Library در بازار
در بازار جهانی، چند برند مطرح وجود دارند که شرکت رسام به عنوان تأمین کننده و پشتیبان رسمی، محصولات آن‌ها را عرضه و نصب می‌کند:
- HPE (Hewlett Packard Enterprise):
ارائه‌دهنده‌ی Tape Libraryهای MSL و StoreEver با قابلیت اطمینان بسیار بالا و پشتیبانی از LTO-9. - IBM:
شناخته‌شده برای مدل‌های TS4500 و TS4300، مناسب برای مراکز داده بزرگ و محیط‌های Enterprise. - Dell EMC:
سری ML3 و ML6000 این برند برای سازمان‌هایی با حجم داده‌ی بالا طراحی شده‌اند. - Quantum:
از پیشگامان حوزه‌ی ذخیره‌سازی نواری با سیستم‌های iScalar و Scalar i3/i6، مناسب برای محیط‌های هایبرید.
مشاوره تخصصی با رسام
پیکربندی tape library یک فرآیند تخصصی است که نیاز به آشنایی با سخت افزار، زیرساخت شبکه و نرم افزارهای بکاپ گیری دارد. اگرچه مراحل راه‌اندازی را می‌توان به صورت گام به گام انجام داد، اما برای اطمینان از عملکرد بهینه، جلوگیری از خطاهای پنهان و افزایش امنیت داده‌ها، بهره‌گیری از مشاوره متخصصان توصیه می‌شود.
از مشاوره تا پیاده سازی tape library
شرکت رسام با از مشاوره فروش تا نصب و پیکربندی tape library (از برندهای HP، IBM، Quantum و …) در کنار شماست. خدمات ما شامل:
- مشاوره رایگان در انتخاب بهترین مدل دیتا کارتریج و تیپ لایبرری و ظرفیت مورد نیاز
- نصب و پیکربندی کامل سخت افزار و نرم افزار
- یکپارچه سازی با نرم افزارهای بکاپ مانند Veritas، Veeam، IBM TSM و …
- آموزش کاربری و نگهداری به تیم فنی سازمان شما
برای مشاوره رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرید.
۰۲۱۸۸۹۱۶۷۸۹