پیکربندی اولیه tape library| از نصب تا آماده‌ سازی برای بکاپ‌ گیری

تیپ لایبرری Tape Libraryها همچنان یکی از مطمئن‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌ها برای آرشیو و پشتیبان‌ گیری بلندمدت داده‌ها هستند. اما نصب و راه‌اندازی اولیه این دستگاه‌ها نیازمند دقت، دانش فنی و رعایت اصولی مشخص است. در این مقاله، گام‌به‌گام نحوه پیکربندی tape library را بررسی می‌کنیم. چنانچه اطلاعات کافی در مورد این دستگاه ندارید پیشنهاد می کنیم مقاله تیپ لایبرری چیست را بخوانید تا بعد از خرید tape library در آماده سازی تا بکاپ گیری آن هم مشکلی نداشته باشید.

همچنین اگر به دنبال مقایسه یا آشنایی با سایر تجهیزات ذخیره‌ سازی مبتنی بر نوار هستید، مقاله‌ی تیپ استوریج نیز می‌تواند در تصمیم‌گیری فنی به شما کمک کند.

در ادامه این مسیر با ما همراه باشید…

گام اول: بررسی سخت‌ افزار و اتصالات اولیه

قبل از هر چیز، باید از سلامت فیزیکی و سازگاری سخت‌افزار Tape Library با زیرساخت موجود سازمان اطمینان حاصل کنید. این گام پیش‌نیاز همه مراحل بعدی پیکربندی و بهره‌برداری است و در صورت نادیده‌گرفتن آن، ممکن است با اختلال‌های جدی در عملیات بکاپ و بازیابی مواجه شوید.

✅ اقدامات لازم:

• باز کردن دستگاه از بسته‌ بندی و قرار دادن در رک مناسب (Rack-mounted)
• اتصال برق و بررسی روشن شدن اولیه دستگاه
• اتصال کابل SAS یا FC (Fiber Channel) به سرور یا سوئیچ SAN
• در صورت استفاده از شبکه، اتصال کابل شبکه برای دسترسی به پنل مدیریتی

گام دوم: دسترسی به پنل مدیریت دستگاه

اکثر tape library ها دارای یک رابط مدیریتی تحت وب (Web GUI) هستند.

✅ مراحل:

• اتصال لپ‌ تاپ به پورت مدیریتی یا شبکه‌ ی متصل به دستگاه
• تنظیم IP مناسب روی لپ‌ تاپ (در رنج پیش‌فرض دستگاه)
• ورود به آدرس پنل مدیریت (مثلاً: https://192.168.0.1)
• وارد کردن اطلاعات پیش‌فرض (مانند admin / password)
• تنظیم IP ثابت برای مدیریت دستگاه در شبکه

گام سوم: شناسایی Tape Drive در سیستم عامل

پس از اتصال فیزیکی tape library به سرور فیزیکی، باید مطمئن شویم که tape drive و Library توسط سیستم‌ عامل شناسایی شده‌ باشند. که در هر کدام از سیستم های عامل ویندوز و لینوکس دستور متفاوتی به شرح زیر دارند.

✅ در سیستم‌ عامل ویندوز:

• بررسی Device Manager > Tape drives
• نصب درایورهای مناسب (درایور LTO یا برند مربوطه)

✅ در سیستم‌ عامل لینوکس:

• اجرای دستور dmesg | grep -i tape یا lsscsi
• بررسی وجود /dev/stX و /dev/sgX برای شناسایی Tape و Changer

گام چهارم: نصب و تنظیم نرم‌ افزار بکاپ

برای استفاده عملی و مؤثر از Tape Library، تنها اتصال فیزیکی دستگاه کافی نیست؛ بلکه باید یک نرم‌افزار بکاپ‌گیری و مدیریت Tape روی سرور نصب شود تا بتوان فرآیندهای پشتیبان‌گیری، بازیابی (Restore) و مدیریت نوارها (Media Management) را به‌صورت منظم و خودکار انجام داد.

این نرم‌افزارها وظیفه دارند که:

• ساختار بکاپ را تعریف کنند (چه فایل‌هایی، از کدام سرورها، در چه بازه زمانی)
• با Tape Library ارتباط برقرار کرده و نوار مناسب را برای نوشتن یا خواندن فراخوانی کنند
• اطلاعات مربوط به سلامت، عمر و موقعیت هر Tape را ذخیره و مدیریت کنند (Inventory)
• عملیات بازیابی اطلاعات را در صورت نیاز با دقت و سرعت انجام دهند

✅ نرم‌افزارهای متداول:

این نرم افزارها از جمله گزینه‌های حرفه‌ای و پرکاربرد هستند که با انواع Tape Libraryها و دستگاه tape سازگار بوده و امکاناتی نظیر رمزنگاری، فشرده‌سازی و زمان‌بندی خودکار بکاپ را نیز ارائه می‌دهند. بدون استفاده از این نرم‌ افزارها، مدیریت دستی نوارها نه‌تنها دشوار و پرخطاست، بلکه نمی‌ توان از ظرفیت و قابلیت‌ های پیشرفته Tape Library به‌طور کامل بهره‌ برداری کرد.

• IBM Spectrum Protect (TSM)
• Veritas NetBackup
• Veeam (در نسخه‌های پشتیبانی‌شده)
• Backup Exec
• Commvault

✅ اقدامات:

• نصب نرم‌ افزار روی سرور
• افزودن Tape Library به کنسول نرم‌ افزار
• تعریف Pool، Media Set و Job برای تست پشتیبان‌ گیری

Job در نرم‌ افزار بکاپ‌ گیری، یک دستور زمان‌بندی‌شده یا دستی است که عملیات پشتیبان‌ گیری، بازیابی یا تأیید صحت را اجرا می‌کند. Jobها معمولاً شامل تعریف منبع داده، مقصد (Tape یا Disk)، نوع بکاپ (Full, Incremental) و زمان اجرا هستند.

گام پنجم: تست خواندن و نوشتن روی Tape

پس از انجام تنظیمات اولیه، توصیه می‌شود یک Job تستی (آزمایشی) برای نوشتن و سپس خواندن اطلاعات روی نوار اجرا شود. این کار کمک می‌کند تا از صحت عملکرد Tape Drive، درستی ارتباط بین نرم‌افزار بکاپ و سخت‌افزار و سلامت نوارها اطمینان حاصل شود. معمولاً در این مرحله یک فایل کوچک یا مجموعه‌ای از داده‌های غیرحیاتی به‌صورت آزمایشی روی Tape نوشته شده و سپس عملیات Restore (بازیابی) برای همان داده‌ها انجام می‌گیرد. بررسی لاگ‌ها و سرعت انتقال نیز در این تست می‌تواند نشان‌دهنده وجود یا عدم وجود خطاهای احتمالی باشد.

✅ تست‌ها:

• Load کردن یک نوار (Tape Cartridge) به درایو
• نوشتن یک فایل تست
• انجام عملیات Restore
• بررسی لاگ‌ها برای خطاهای احتمالی

پیشنهادات فنی

• برای آرشیو طولانی‌ مدت، از نوارهای با کیفیت LTO استفاده کنید (LTO-7 به بالا توصیه می‌شود).
• دوره‌ای نوارها را بررسی کنید (Health Check)
• حتماً از barcode روی نوارها استفاده شود تا ربات بتواند مدیریت خودکار انجام دهد.
• اگر Tape Library چند درایو دارد، آن‌ها را برای Parallel Write تنظیم کنید.

مشاوره تخصصی با رسام

پیکربندی tape library یک فرآیند تخصصی است که نیاز به آشنایی با سخت‌ افزار، زیرساخت شبکه و نرم‌ افزارهای بکاپ‌ گیری دارد. اگرچه مراحل راه‌اندازی را می‌توان به صورت گام‌ به‌ گام انجام داد، اما برای اطمینان از عملکرد بهینه، جلوگیری از خطاهای پنهان و افزایش امنیت داده‌ها، بهره‌گیری از مشاوره متخصصان توصیه می‌شود.

از مشاوره تا پیاده‌ سازی tape library

شرکت رسام با از مشاوره فروش تا نصب و پیکربندی tape library (از برندهای HP، IBM، Quantum و …) در کنار شماست. خدمات ما شامل:

• مشاوره رایگان در انتخاب بهترین مدل و ظرفیت مورد نیاز
• نصب و پیکربندی کامل سخت‌ افزار و نرم‌ افزار
• یکپارچه‌ سازی با نرم‌ افزارهای بکاپ مانند Veritas، Veeam، IBM TSM و …
• آموزش کاربری و نگهداری به تیم فنی سازمان شما